Burunda çeşitli nedenlerle oluşan polipler, hava akışını engelleyerek şiddetli burun tıkanıklığına neden olur. Bu da uyku apnesi, baş ağrısı, koku alamama ve boğaz hassasiyeti gibi sorunlara neden olabilir. Hatta astım hastalarında oluşan geniz akıntısı astım krizlerini tetikleyebilir. Bu yüzden nazal poliplerin mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Peki, burun polibi nedir? Neden olur? Detaylar yazımızda.
Burun polibi veya nazal polip, burunda normal şartlarda bulunan etlerin haricinde bir hastalıktan dolayı oluşan patolojik et dokularıdır. Sinüs veya geniz yolunda bulunan mukozanın iltihaplanmasından ötürü burun içinde veya burun yan kısımlarında oluşurlar. Soluk pembe renkli bu kitleler ağrısız, yumuşak ve iyi huyludur. Burun içinden bazen boğazın arka kısmına kadar uzanabilir. Bu kitleler çok büyümedikçe veya sinüsleri tıkamadıkça genellikle bir semptoma neden olmaz.
Nazal polip oluşmasında birçok etken rol oynayabilir. Ancak en yaygın sebep alerjik iltihaplardır. Diğer nazal polip nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Bu etkenler, burun içinde kronik bir inflamasyona sebep olarak burun mukozasında ödem oluşmasına ve içinde yoğun bir sıvı birikimi olan polipoid yapıların meydana gelmesine yol açar. Bu durumdaki hastalarda ise polip gelişim, daha hızlı gözlemlenir. Küçük çocuklarda yetişkinlere nazaran polip gelişimi nadir olur. Bu yüzden nazal polibi bulunan çocukların astım ve kistik fibrozis açısından incelenmesinde fayda vardır.
Burun içi polip yapısı küçük olan vakalarda çoğunlukla herhangi bir belirti görülmez. Fakat genel olarak yaşanan nazal polip belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Nazal polip teşhisi için ilk olarak hastanın detaylı bir anamnez bilgisi alınır. Bu aşamada hastaya burun kanaması olup olmadığı, ağrının ne şiddette ve sıklıkta olduğu, alerjisinin bulunup bulunmadığı, sinüzit gibi hastalıklarının var olup olmadığına dair sorular sorulur. Daha sonra kulak burun boğaz muayenesi yapılır. Aytıca nazal endoskopi yapılarak polip varlığı, ne boyutta olduğu ve kaç adet bulunduğuna dair bilgi edinilir. Daha detaylı görüntüleme için bilgisayarlı tomografi (BT) yapılabilir.
Naza polip tedavisi kitlelerin durumuna göre medikal veya cerrahi yollar ile yapılabilir. Polipler alerjik etkenlerden dolayı dönemsel büyüyen yapıda ise bir haftalık bir ilaç tedavisi ile tamamen iyileşme sağlanabilir. İlaç türü lokal veya sistemik kortikosteroidlerden oluşabilir. İlaç tedavisi sonrası polipler yok olmadıysa, cerrahi işlem planlanabilir. İlaç tedavisi burundaki etlerin sert yapısını yumuşatır. Bu da ameliyatın daha kolay ve başarılı geçmesini sağlar. Yanı sıra sadece ilaç veya sadece ameliyat olarak da tedavi yapılabilir. Nadir vakalarda hastadan alınan öykü ve yapılan muayene kanser şüphesi bulunduruyorsa direkt ameliyat yapılması da söz konusu olabilir.
Nazal poliplerin tedavisi yapılmazsa kötü neticelere sebep olabilir. Kötü huylu bir yapıysa kanser oluşabileceğinden hayati sonuçlara varabilir. İyi huylu veya alerjiden kaynaklanan polipler ise tedavi edilmediğinde burun içinde daha da büyüyerek yer kaplar. Burun içinde büyümesi diğer dokuların sıkışmasına ve kan almamasına neden olur. Kan almayan dokulara oksijen gitmeyince çürüme olabilir ve hastanın yüzünde deformasyonlara yol açabilir. Tedavisi yapılmayan polipler burundan dışarı, genizden aşağı doğru gidebilir. Bu bölgelerde şekil bozukluğuyla birlikte iltihaplanmalarda görülebilir. Genze giden polipler yutma güçlüğü, nefes darlığı sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden nazal polip yapılarının mutlaka tedavi edilmesi gerekir.
Burunda polipleri olan hastalar genel olarak iki gruba ayrılabilirler. Altta belirgin bir hastalık olanlar ve hastalığa bağlı olmadan polip meydana gelen kişiler. Hastalıktan dolayı polip geliştirmeyen kişilerde endoskopik sinüs cerrahisi sonrası başarı oranı % 90’dır. Ancak astım, kistik fibrozis ve aspirin alerjisi bulunan bireylerde başarı oranı düşer. Bu hastalarda burun polipleri her şeye rağmen tekrarlar. Bu yüzden bu tür hastalarda poliplerin büyümesini engelleyen operasyonlar ve ilaç tedavileri kullanılır.
