Nevralji Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Nevralji Nedir?

Nevralji, vücudun çeşitli bölgelerinde sinir hasarından dolayı meydana gelen ve yaşamı olumsuz etkileyen şiddetli ağrılardır. Bu ağrılar nöropatik karakterde kronik, yanıcı, batıcı veya soğuk hissi şeklinde gelişebilir. Bu yüzden hastalar genellikle normal bir ağrı gibi değil de; elektrik çarpması, batma, bıçak saplanması, yanma, uyuşma gibi farklı ifadelerle tarif etmeye çalışırlar. Birçok farklı hastalık nevraljiye sebep olabilirken, bazı vakalarda ağrı için hiçbir neden bulunamayabilir.

Nevralji Belirtileri Nelerdir?

• Belirli bir alanda lokalize ağrı meydana gelir.
• Ağrıyan bölgede zaman zaman kas spazmı oluşabilir.
• Dokunma ya da basınç ile ağrı tetiklenebilir.
• Ağrının kısa süreli, elektrik çarpması, şiddetli, yanıcı, yakıcı veya batıcı biçimlerde hissedilebilir.
• Ağrı olan yerlerde fonksiyon kaybı görülmez, ancak ağrıdan ötürü hareket yapmaktan kaçınılabilir.
• Bu ağrılar, gün içinde yüzlerce kez tekrarlayabileceği gibi bazen ayda bir iki defa da olabilir.
• Diş fırçalama, yemek yeme, öksürme veya rüzgar gibi tetikleyici etkenlere bağlı olarak ağrılar meydana gelebilir.

Nevralji Neden Olur?

Nevralji meydana gelmesinin altında sinir dokusunun işlevlerinde bozulmaya sebep olarak hasar alamsına yol açan ya da direkt tahrip eden nedenler bulunabilir. Bu yüzden nevraljiye etken olabilecek sağlık sorunları şu şekilde sıralanbilir:

• Yaşlanma: Yaşlanma sonucu sinir dokusu eski canlılığını kaybeder ve zamanla içinde hasar alarak nevraljiye neden olabilir.
• Travma: Cerrahi işlemler ya da dışarıdan gelen darbelere bağlı olan travmalar sinir dokusunun zarar görmesine yol açabilir.
• Diyabet: Şeker hastalığının ciddi etkilerinden biri, yüksek an şekerinden dolayı sinir dokularının işlevlerini kaybetmesine neden olmasıdır.
• Multipl skleroz gibi sinir sistemi hastalıkları: Bazı nörolojik hastalıklarda sinir dokularının direkt olarak hasara uğraması ile nevralji gözlenebilir.
• Sinir dokusunda bası oluşması: Sinir dokusunun çevresindeki yağ dokusu, tendonlar, kemik çıkıntıları, kan damarlarındaki anormal genişlemeler gibi durumlarda sinirlerin bası altında kalması neticesinde nevralji gelişebilir.
• Enfeksiyonlar: Çocukluk döneminde geçirilmiş herpes (uçuk), suçiçeği (zona) gibi viral enfeksiyonlar ya da HIV/AIDS ve sifiliz gibi ciddi enfeksiyonlar sinir sokularına hasar verebilir.
• Bazı romatolojik rahatsızlıklar: Bazı romatolojik rahatsızlıklar Damar ve eklem dokularında iltihaba yol açarak sinir dokuları da hasar yaratabilir.
• Kronik hastalıklar: Bilhassa kronik böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlıklarda, vücutta toksik maddeler birikerek sinir hücrelerine zarar verebilir.
• İlaçlar: Bazı kemoterapi ilaçları neden olduğu ciddi yan etkilerden biri de sinir dokusuna verdiği hasarlardır.
• Kimyasallar: Dış çevreden maruz kalınan bazı kimyasallar direkt olarak sinir dokusunu tahrip edebilir.

Nevralji Çeşitleri Nelerdir?

En yaygın görülen spesifik nevralji türleri; Trigeminal Nevralji, Postherpetik Nevralji, Oksipital Nevralji ve Glossofarengeal Nevralji'dir. Sinir hasarı sonucu vücudun belli bölgelerinde meydana geldiğinde de o bölgenin ismini alabilir.

Trigeminal Nevralji

Nevraljiler içinde en sık görülen türdür. Kafa sinirlerinin beşincisi olan trigeminal sinir aynı zamanda yüzün duyusal innervasyonunu ve çiğneme kaslarının fonksiyonunu sağlar. Hastalarda yüze dokunulması sonucu, yemek yerken, traş olurken, bir şey içerken, diş fırçalarken, makyaj yaparken, konuşurken, yüz yıkarken, gülerken ve hatta bazen konuşurken bile ağrı çekebilirler. Hastalar çoğunlukla bu tür ağrılarda diş hekimlerine başvururlar.

Postherpetik Nevralji

Zona hastalığı virisünün neden olduğu bir hastalıktır. Sinirde yer eden virüs sinirin yayılım yolu boyunca ağrı ve kaşınmalara neden olur. Ciltte suçiçeğine benzeyen cilt lezyonları meydana gelir. Bazı vakalarda ağrı hiç geçmeyebilir veya döküntüler geçtikten sonra tekrar edebilir. Kaşıntılar; dokunma, rüzgâr gibi tetikleyici etkenlerle meydana gelebilir. İleri yaşlarda oluşan suçiçeği hastalarında daha çok görülür.

Oksipital Nevralji

Kafanın arkasında yer alan ense kökünden tepeye kadar olan alandaki duyuyu oksipital sinirler sağlar. Bu sinir boyunca şimşek çakar gibi yanıcı olan sürekli ağrılar oksipital nevraljiye işaret edebilir.

Glossofaringeal Nevralji

Bu problem de oldukça nadir olmakla birlikte meydana getirdiği semptomlar çok önemlidir. Ağrılar dil ve boyunda görülür. İleri safhalarda hastalar yutamazlar ve tükürükleri ağızdan akar. Bazı vakalarda ağrı atakları yaşanırken bayılma da meydana gelebilir

Nevralji Tanısı Nasıl Konur?

Nevralji teşhisi hastanın detaylı hikayesi ile konur. Doktor hastanın anlattığı şikayetleri dinleyerek hastalıktan şüphelenir ve hastaya tanıya götürecek doğru soruları sorar. Trigeminal nevraljiden şüphelenilen vakalarda ise mutlaka beyin MRI'ı istenerek trigeminal sinire bası yapan bir tümör veya başka bir patoloji elenmelidir.

Nevralji Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nevralji tedavisi için ilk amaç nevraljiye neden olan durumun belirlenip giderilmesidir. Bunun için ilaç kullanımı veya cerrahi işlemlere başvurulabilir. Nedeni bilinmeyen nevraljilerde ise ağrı tedavisi için ilaçlar reçete edilir. Nevraljide ağrılar çoğunlukla parasetamol gibi klasik ağrı kesicilerle geçmez. Bu yüzden hastanın ve hastalığın gidişatına göre antidepresan veya antikonvulsan ilaçlar verilebilir. Bu ilaçlar ağrıları azlatmak için uygulanır. İlaçların dışında tedavide lokal kremler, sinir blokajı, perkütan girişimler de verilebilir.