El, ayak, yüz gibi organlarda aşırı büyüme ile karakterize olan akromegali, nadir görülen bir hastalıktır. Çoğunlukla hipofiz bezinin büyüme hormonunu aşırı salgılaması ile gelişir Genellikle 30-50 yaş grubunda görülen hastalığın tedavisinin gecikmesi durumunda ise başta kalp yetmezliği olmak üzere farklı ciddi sağlık sorunlarına da neden olur. Peki, akromegali neden olur? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Akromegali, hormonların ve vücut dokusunun anormal derecede büyümesine yol açan nadir görülen bir hastalıktır. Kişide ayaklar ve eller başta olmak üzere, kemiklerde anormal büyümeler oluşur. Ayrıca dudak, kaş, burun ve dilde de bu anormal büyümeler görülebilir.
Hastalık kişide eklem ağrısı, uyku apnesi, halsizlik, baş ağrısı ve görme bozukluğuna sebep olur. Yanı sıra kadınlarda adet düzensizliği, erkeklerde ise ereksiyon sorununa yol açabilir. Hastalık yavaş bir şekilde ilerlediği için geç fark edilir.
Akromegali hastalığı, vücudun fiziksel gelişimini düzenleyen hipofiz bezinin normalden fazla hormon üretmesi sonucu gelişir. Akromegali olan hastaların büyük bir kısmında hipofiz bezini etkileyen, iyi huylu tümör bulunur. Bu tümörler, birçok kişide yaygın olarak görülürken, az bir kısmını etkileyerek bu rahatsızlığa yakalanmalarına yol açar.
Hipofiz bezinin büyümesi çevresel etkenlerden dolayı gelişebilir. Nadir bazı hallerde ise pankreas, akciğer beyin ya da vücudun diğer kısımlarındaki tümörden dolayı kaynaklanabilir. Bazı vakalarda da aileden kalıtsal olarak aileden geçebilir. Hastalık her yaşta görülebileceği gibi en fazla orta yaştaki kişilerde görülür.
Akromegali hastalığının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Akromegali yavaş seyirli bir hastalık olduğu için teşhisi zaman alabilir. Hasta genellikle hastalığın farkına geç vardığı için teşhis 5-7 yıl gecikmeli konulabilir.
Hekim ilk olarak hastanın detaylı öyküsünü alır. Daha sonra şikayetler tespit edilir. Ardından MRG, Kan- glikoz ve tomografi gibi diğer testler yapılarak akromegali teşhisi konulabilir.
Tomografi ve MRG: Hipofiz bezinin aşırı hormon üretmesinden dolayı gelişen tümörün belirlenmesi için yapılır. Ayrıca bu test ile kemiklerde oluşan aşırı büyümenin boyutu anlaşılır.
Kan-glikoz testi: Bu testte hastaya 75- 100 gram glukoz içirilir ve hormon düzeyinin tespiti için kan örneği alınır. Vücutta normal seviyelerde hormon varsa hastaya verilecek glikoz, hormon düzeyini bastırmaya çalışacaktır. Çünkü glikoz, hormon seviyelerinde düşmeye yol açar. Akromegali hastalarında ise hormon seviyesi yüksektir. Bunun sebebi de vücudun aşırı hormon üretmesidir.
Hastalık için uygulanabilecek tedaviler şu şekilde sıralanabilir:
Bromokriptin: Akromegali hastalığının sebep olduğu büyüme hormonu seviyesini normale indirir.
Cerrahi tedavi: Belirgin olarak suprasellar tümör büyümesi mevcutsa transfrontal, tümör intrasellar ise transfenoidal cerrahi girişim yapılarak tümör çıkarılır.
Radyoterapi: Bu tedavide hipofize radyoaktif çekirdek yerleştirilir ya da dışarıdan radyoterapi verilir. Cerrahi kadar etkin olmaz ve çabuk cevap vermez.
