İnsanların damarlarında dolaşan kan sistemlerinde bazen pıhtılaşmalar oluşur. Damarlardaki kan pıhtısı bozukluklarının tespiti aPTT testi ile ölçülmekte. Pıhtılaşmaya neden olan faktörlerin ne kadar sürede ve nasıl çalıştığına bakmak için kullanılmaktadır. Detaylar yazımızda.
"Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı" anlamına gelen aPTT, kan tahlili esnasında istenen testlerdendir. Kanın ne kadar zamanda pıhtılaştığını gösterir.
Damarlarda dolaşan kanlar herhangi bir şekilde hasar gördüğünde kanda pıhtılaşma faktörleri denilen proteinler belirli sırayla bir araya gelir. Bu sayede kan pıhtılaşma oluşur ve kanama durdurulur. aPTT testi ile pıhtılaşma faktörlerinin nasıl çalıştığı değerlendirilir. Kan pıhtılaşması; iç, orta ve dış yol olarak farklı aşamalardan geçer. Bu test sayesinde iç ve ortak yolda yer alan pıhtılaşma faktörlerinin fonksiyonların değerlendirilmesi yapılmaktadır.
Sonuçlar cinsiyet, yaş, kullanılan ilaçlara göre değişiklik gösterir. Vücuttaki kanın fazlalaşması sonucu oluşan sorunların tedavisi için aPTT testi uygulanır.
Spesifik pıhtılaşma faktörlerinin işlevlerini kontrol eder. Eksik veya kusurlu faktörlerden birisi varsa kanama bozukluğundan söz edilebilmektedir. Hemofili de bu hastalıklardandır. Bağışıklık sisteminde pıhtılaşma faktörlerine saldırmalarına sebep olan otoimmün bazı hastalıklar pıhtılaşma probleminin olduğunu gösterebilir. Birçok hastalığın tanısında ve süreç takibinde önemlidir.
Testin kullanım nedenleri ise şunlardır:
Hemofili taramalarında
Heparin tedavisinin takibi
İntrensek koagülasyon sisteminin değerlendirilmesi
Karaciğer yetmezliğinin araştırılması
Pıhtılaşmaya bağlı oluşan sorunların olduğundan şüphelenildiğinde doktor tarafından istenen bir testtir. aPTT testi istenen bazı durumlar şunlardır:
Açıklanamayan ağır kanamalar
Vücutta kolay morarma ya da çürük oluşması
Dışkıda veya idrarda kan görülmesi
Damar içi pıhtı oluşumu
Eklem boşluklarında kanama olması sebebiyle eklemlerde ağrı ve şişlik yaşanması
Heparin kullanımı
Yoğun adet görme
Küçük kesiklerde dahi kanama durmuyorsa
Ameliyat öncesi kanın normal olarak pıhtılaşıp pıhtılaşmadığını kontrol etmek amacıyla
Karaciğer yetersizliğinin araştırılması
Gebelik sürecinde oluşabilecek kanamalarda risk seviyesini en aza indirmek
Test sonuçlarıyla kişide oluşan kan pıhtılaşmanın ne kadar sürdüğü gösterilir. Referans değerler laboratuvarlara göre farklılık gösterebilmektedir. aPTT için değerler 25-35 saniyedir.
Referans değerlerin altındaki değerler düşüklük olarak kabul edilmektedir. Düşüklük görülmesi nadirdir. Ölçüm hatasına bağlı bir düşüklük yaşanmaması için tekrar test yapılması önerilir. Düşüklük görülmüşte kan pıhtılaşma eğilimi göstermektedir. Özellikle kadınlar için bu durum önemlidir.
Yaygın kanser. Vücutta yaygın kanser mevcutsa.
Akut kanama gerçekleştikten hemen sonra
Damar içi pıhtılaşma halinin en erken evresi
Karaciğer hastalığı
Kullanılmakta olan ilaçların yan etkileri
Test sonuçlarında referans değerlerden yüksek sonuçlar elde edilmişse birçok durumun habercisi olabilmektedir. Yükseklik tespit edildikten sonra doktorun uygun gördüğü farklı testler de istenebilir.
Yüksekliğe neden olan durumlar şu şekildedir:
Tekrarlayan kanamaların olması
Vücudun kolaylıkla morarması
İdrar veya dışkılamada kan
Diş etlerinde tekrarlayan kanamalar
Kadınlarda ağır kanamayla geçen menstrüel döngü
Uzun süreli ve tekrarlayan burun kanamaları
Hemofili hastalığı
Hepatit hastalığı
K vitamini eksikliği
Kan pıhtılaşmasını engelleyen ilaçların kullanılması
Beslenme yetersizliği
Doğum esnasında aşırı kan kaybı
100 ün üzerine ulaşan değerlerde vücutta kanamalar görülür. Pıhtılaşma bozukluğuna neden olan bu durum aşırı kanama yaşanmasına veya kanamanın geç durmasıyla sonuçlanır. Belirtileri ise şu şekildedir:
Burun kanaması
Yoğun regl kanaması
Eklemlerde şişlik ve ağrı
İdrarda kan görülmesi
Diş etlerinde kanama
