Terleme, sağlıklı bir vücudun devamlılığı için gereken bir fonksiyondur. Ancak bazı durumlarda koltuk altı, ayak hatta ellerde dahi görülebilen aşırı ve rahatsız edici bir terleme oluşabilir. Bu duruma hiperhidrozi denir. Hiperhidrozi bazı vakalarda sadece anlık duygu durum değişikliklerinden olabileceği gibi, bazen de bir hastalık habercisi olabilir.
Vücudun ısı kontrolünü yapmak için gerçekleştirdiği terleme, normal bir fizyolojik durumdur. Vücut bu fonksiyonla birlikte aynı zamanda boşaltım sistemine de katı sağlar. Hiperhidrozi de denilen aşırı terleme ise vücudun ısı kontrolünden veya çevredeki etkenlerden bağımsız bir şekilde normalden fazla terlemesidir. Aşırı terleme sorunu olan kişiler hiç hareket etmese dahi terleme reaksiyonu gösterirler. Hatta durdukları yerde avuç içlerinden ter çıkabilir. Yanı sıra, ayaklar, baş ve koltuk altında da bu türde yoğun bir terleme durumu oluşabilir.
Aşırı terleme şekilleri primer (bölgesel) ve seconder olarak iki başlıkta incelenir.
Primer Aşırı Terleme: Bu tipte bir aşırı terleme kişide altta yatan hiçbir sağlık sorunu olmaksızın gelişebilir. Neden olabilecek etkenler ise; aşırı stres, baharatlı veya acı yiyecekler, aşırı heyecan ya da endişe olabilir.
Seconder Aşırı Terleme: Çoğunlukla farklı hastalıklardan dolayı gelişen bir durumdur. Bu nedenler şu şekilde sırlanabilir:
Belirli bir sebepten dolayı oluşan primer hiperhidozi, kadın ve erkeklerde benzer oranlarda gelişir. Genellikle 25 yaş civarında ortaya çıkar. Fakat el ve ayaklarda görülebilen aşırı terleme daha erken yaşlarda görülebilir. Sebepsiz aşırı terlemenin teşhis edilebilmesi için en az 6 ay sürmesi gerekir. Belirtileri ise şu şekilde sırlanabilir:
Kişileri rahatsız edici bir etkisi olan aşırı terleme durumu psikososyal sorunlara yol açabilir. Yanı sıra yoğun terleyen bölgelerde mantar enfeksiyonu gelişebilir.
Kişide aşırı terleme sonucu şu sorunlar gelişebilir:
Hiperhidozi farklı sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bu yüzden aşağıdaki durumları yaşayan kişilerin uzman bir hekime başvurmasında yarar vardır.
Hastalığın teşhisi için ilk olarak hastanın detaylı öyküsü dinlenir. Daha sonra fiziki bir muayene yapılır. Hekim primer aşırı terleme durumu kanısındaysa herhangi bir teste gerek duymaz. Ancak seconder hiprhidozi şüphesi varsa altta yatan hastalığın bulunması için kişinin kilosuna ve kan basıncına bakılır. Detaylı bir şekilde nörolojik muayenesi yapılırak kan testleri istenir.
Hasta altta yatan bir hastalıktan dolayı yoğun bir şekilde terleme sorununa sahipse o hastalık tedavi edilir. Ancak hiçbir sebep yokken bölgesel olarak bir aşırı terleme varsa şu tedaviler uygulanabilir:
Krem, jel ve spreyler: Bu formdaki antiperspirantlar ile el veya koltuk altı gibi bölgeler tedavi edilebilir. Antiperspirantlar ter bezlerinin çıkışını kapatacak şekilde uygulanır. Tedavinin etkinliği için yüksek dozlarda haftada bir iki defa yapılmalıdır.
İyontoforez: Özellikle el içinin aşırı terlediği vakalarda yapılır. Hastalar ellerini içi su dolu elektrot olan bir kaba koyar ve düşük dozda elektrik enerjisi verilir. 2-3 gün boyunca 10’ar dakika ile başlanır. Ancak bu tedaviyi kalp pili olanlar uygulayamaz.
Botox: El, ayak ve koltuk altı için uygulanabilir. Bu toksin maddenin terleyen bölgeye enjekte edilmesi ile beraber terlemeye neden olan sempatik sinirler felç olur. Böylece terleme fonksiyonlarını kaybederler. Uygulama 6 ay etkinlik sağladığı için 6 ayda bir tekrar edilmesi önerilir.
Cerrahi Tedavi: Bilhassa koltuk altı bölgesindeki yoğun terleme sorunu için ameliyat yapılabilir. Bu işlemle koltuk atındaki ter bezleri cerrahi operasyon ile çıkarılır. Günümüz teknolojisi ile endoskopik yöntemlerle uygulanmaktadır.
