Balgam Nedir?
Mukus, vücut tarafından üretilen, kaygan ve lifli bir yapıya sahip salgıdır. Vücut işlevlerinde önemli bir yeri olan mukus, hayati organların kurumasını engelleyerek onların nemli tutar. Akciğer ve alt solunum yollarını korumak için üretilen mukus türüne ise balgam denir. Bu mukus çeşidi, solunumla vücuda giren bakterilerin ve istenmeyen maddelerin vücuttan atılması için filtre görevi alır. Bu alanların nemlendirilmesini sağlar. Su, protein, bazı tuzlar ve antikorlardan meydana gelir. Doğal rengi açık ve berraktır. Bilhassa akciğerler tarafından üretilir ve öksürük yolu ile dışarı atılır. Geniz akıntısı, sinüs akıntısı ve mideden gelen sıvılar balgam değildir. Normal şartlarda tehlikeli olmayan bu sıvı, akciğerlerde gelişen enfeksiyonlar veya alerjik durumlardan dolayı aşırı miktarda üretildiği zaman solunum yollarını tıkayabilir.
Balgam Renkleri Ne Anlama Gelir? Çeşitleri Nelerdir?
Vücudun ürettiği balgamın olağan rengi şeffaftır. Ancak bazı etkenlere göre farklı renklerde olabilir. Bu renk değişimleri şu şekildedir:
Şeffaf Balgam
Bu rengin görülmesi normal bir durumdur. Fakat bazı hastalıklarda bu türdeki balgamın miktarı artar. Şeffaf renkli olması diğer türlere nazaran kalın ve yapışkan değildir.
Sarı - Yeşil Balgam
Yeşilimsi sarı rengi yüksek olasılıkla bir enfeksiyonun habercisi olabilir. Nötrofiller denilen kan hücresi yeşil renklidir. Bu yüzden zatürre veya bronşit gibi solunum yolları enfeksiyonlarında veya kistik fibroziste yeşilimsi bir renk oluşabilir.
Kanlı Balgam
Küçük bir oranda bile kanla görülmesi her zaman dikkate alınmalıdır. Çünkü öksürük ile kan gelmesi akciğer kanseri, akciğer damarlarında pıhtı (pulomer emboli) veya tüberkülozun belirtisi olabilir.
Pembe Balgam
Bilhassa pembe renkli ve köpüklü olması kılcal damarlardan akciğerlerdeki alveollere bir miktar sıvı ve kan sızdığını gösterir. Bu durum pulmoner ödem olabilir. bu akciğer ödemi durumu sıklıkla konjestif kalp yetmezliği kaynaklı olabilir.
Siyah Balgam
Diğer renklere göre oluşan siyah renk, genel olarak siyah renkli dumanlı ya da kömür tozlu gibi bir havanın solunması ile oluşabilir. Ayrıca sigara içen kişilerde de görülebilir.
Kahverengi Balgam
Sigara içen bireylerde, yaygın olarak bakteriyel pnömonide, basit göğüs enfeksiyonları, kistik fibroz, enfektif KOAH alevlenmelerinde ve akciğerlerdeki apselerde görülebilir.
Balgam Neden Olur?
Akciğerlerin hasar alması sonucu üretim artar. Özellikle yenidoğan bebeklerde sık sık oluşur. Çünkü yeni gelişmekte olan akciğerleri, dışardan gelen toz ve yabancı maddelere karşı kolayca tahriş olur. Bu yollarda biriken mikroplar genizde mukus artmasına ve balgamlı öksürüğe sebep olur.
Balgama Neden Olan Hastalıklar
- KOAH (Kronik Obstrüktif Alciğer Hastalığı)
- Alerjik astım
- Bronşit
- Kistik fibrozis
- Zatürre (Pnömoni)
- Sinüzit ( Burun sinüslerinin iltihabı)
- Tüberküloz
- Bronşektazi (Kronik solunum yolu enfeksiyonlarının sebep olduğu bir KOAH türü)
- Pulmoner Emboli (Akciğer damarlarına pıhtı atması)
- Kalbin pompalama işlevinin bozulması (Konjestif kalp yetmezliği)
- Akciğer kanseri ve larenks tümörleri
Balgama Neden Olan Bazı Etkenler
- Sigara kullanımı
- Hava kirliliği
- Gebelik
Belirtileri Nelerdir?
- Öksürükle beraber gelen yoğun mukus
- Öksürük neticesinde boğazda gelişen tahriş
- Nefes alırken zorlanma veya nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Ciğerlerde hırıltı
Balgam Tedavisi Nasıl Yapılır?
Balgam solunum sisteminin doğal bir salgısıdır. Ancak bazı durumlarda aşırı şekilde üretilir. Bu gibi hallerde mutlaka bir uzman hekime başvurulması gerekir. Bilhassa kahverengi, siyah, kırmızı veya köpüklü bir görüntüde ise ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Tedavi edilirken nedene yönelik planlama yapılır. Tedavi planını belirlemek için örnek alınarak sebep olan enfeksiyonun bulunması için laboratuvara gönderilir. Bakterilerden dolayı gelişmesi durumunda antibiyotik tedavisi verilirken, alerjiden kaynaklı olanlara alerjiyi kontrol altına alan ilaçlar reçete edilir. Ayrıca balgamın kıvamını incelten ve akciğerlerden atılımını sağlayan şurup veya tabletler de verilebilir.
Balgam Örneği Nasıl Alınır?
Örneğin alınması için gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
- Sabah uyanınca hiçbir şey yenmeden, dişler fırçalanarak ağız çalkalanır.
- Çok derin bir nefes alınarak 5 saniye tutulur. Sonra yavaşça verilir. Derin bir nefes daha alınır ve balgam gelene kadar sert bir şekilde öksürülür.
- Gerekli kaba tükürülür.
- Balgam kapta bulunan 5ml çizgisini geçmemelidir.
Balgam Çıkarmak için Ne İyi Gelir?
Solunum yollarında bulunan tüysü çıkıntılarla genize taşınan ve mideye geçen ve gerek duyulduğunda öksürük ile dışarı atılır.
Balgamın çıkarılması için şunlar uygulanabilir:
- Bol sıvı tüketimi
- Tuzlu su gargarası
- Okiliptüs yağının buharını solumak
Balgam Söktürücü Bitkiler
- Bal
- Havuç
- Zencefil
- Zerdeçal
- Tarçın
- Ihlamur
- Ada çayı
Balgam Nasıl Atılır?
Balgamı ne söker? Sorusunun cevabını herkes merak eder. Evde balgam söktürücü olarak yapılabilecek doğal tariflerden bazıları şu şekildedir:
- 1 su bardağı ılık suyun içine, 1 tatlı kaşığı tuz ekleyerek karıştırılır ve gargara yapılabilir.
- Kuru hava vücuttaki balgamın katılaşmasına yol açar. Bu yüzden kalorifer peteklerine ıslak bir havlu asarak veya soğuk buhar makinesi ile alarak hava nemlendirilebilir.
- Bol su içilmesi katılaşan kıvamın yumuşamasına yardımcı olabilir.
- Göğüs bölgesine okaliptüs yağı sürülerek sarılırsa rahatlama sağlanabilir.
- Zerdeçal ve zencefil içine karabiber ile kırmızıbiber ekleyerek çayı içilebilir.
- Antibakteriyel özellikli bal aynı zamanda söktürücü bir maddedir. Çaylara katılabilir.
- Bir bardak ılık suya 1 yemek kaşığı limon suyu eklenip içilebilir.
- Sıcak su ile duş alınması, buharın burun ve boğaz mukozasını gevşetmesine yardımcı olur.
