Kişinin zihin, iletişim, duygular ve beceri gibi işlevlerini doğru ve bağımsız bir şekilde sürdürebilmesi için beyin sağlığı önem taşıyor. Peki, beyin sağlığını korumak için neler yapılabilir? Detaylar yazımızda.
Sağlıklı bir beyin sağlıklı bir vücut sağlığı ile paralel ilerler. Hayatlarında düzenli bir şekilde spor yapan 70-80 yaşındaki kişilerin beyin sağlığının da oldukça iyi olduğu bilinmektedir. Çünkü düzenli vücut faaliyetleri yapmak kronik hastalıkları (kalp, şeker, tansiyon gibi) ve inme felç gibi beyne zarar veren hastalıkları büyük ölçüde önler. Ayrıca beyne olumlu etki sağlayan nörofotin isimli madde egzersiz ile salgılanır.
Kitap okuma, bulmaca çözme, bir konu üzerinde araştırma yapma gibi aktivitelerle beyin fonksiyonları diri tutulur. Özellikle yaşam boyu zihinsel aktif olan yaşlı bireylerde zihinsel gerilemenin az olduğu saptanmıştır. İmkan varsa yeni bir dil veya müzik aleti çalmayı öğrenme, çeşitli gruplarla gezi veya sohbetler de zihnin meşgul olmasına yardımcı olur.
Beynin doğru bir şekilde çalışmasını sağlayan yakıt tüketilen besinlerdir. Bu yüzden sağlıklı bir beslenme düzeni sağlıklı bir beyin anlamına gelir. Kişi yediklerine dikkat ederek basit karbonhidratlardan kaçınmalıdır. Bol proteinli, düşük glisemik indeksi olan besinler, lif içeriği yüksek karbonhidratlar, taze sebze, meyve ve sağlıklı yağlarla kaliteli bir beslenme düzeni meydana getirilmelidir. Ayrıca tuz ve şekerden uzak kalınması en doğru adımdır.
Uykusuzluk son yıllarda artan problemlerden bir tanesi olarak bulunuyor. Uykusuz kalmak; hafıza sorunlarına, ruh halinde bozulmalara ve konsantrasyon eksikliğine yol açar. Bu noktada önemli olan uykusuzluğun neden geliştiğini tespit etmektir. Örneğin; gün içerisinde alınan fazla kafein miktarı uykusuzluğa yol açıyorsa, bu durumun tespit edilmesi çözüm kolay hale getirir. Yanı sıra uykusuzluk için ilaç kullanmak yerine melatonin ve magnezyum gibi vitaminlerin alınması da iyi gelebilir.
Araştırmacılara göre kişinin uzun süre strese maruz kalması beyinde hasara neden oluyor. Beyinde stres anında nasıl cevap vereceğini ayarlayan bir bölüm bulunur. stresli bir durumda beyin kortizol yani kortizon öncüsü salgılar. Uzun süren kortizol salınımı ise beynin bellek ve öğrenme kısımlarını olumsuz etkiler. Ayrıca beynin ön kısmında yer alan yargılama, karar verme, sosyal davranışlar ve neden-sonuç ilişkisi kuran bölümler küçülür.
İyi ve olumlu düşünmek beyin sağlığını koruyan etkenlerdir. Örneğin; bir dedenin torununu olan sevgisi ona büyük bir mutluluk yaşatır. Kişi mutlu olunca da vücutta bazı hormonlarda değişim gerçekleşir ve bu durum beyne olumlu yansır. İyi ve sevgi dolu olmak kaygı, kuşku, sinir ve endişe gibi olumsuz duyguların azalmasını sağlayarak beyin sağlığına katkıda bulunur.
Kafa tası sert bir yapıda da olsa beyin oldukça hassas ve yumuşaktır. Kafaya alınan bir darbe beyin travmasına neden olarak tüm hayatı etkileyebilir. Bu yüzden beyni darbelere karşı korumak için tüm tedbirlerin alınması hayati bir önem taşır. Emniyet kemeri mutlaka takmalı ve olabildiğince temaslı sporlardan kaçınılması, spor yaparken de gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır.
Zehirli madde kullanımından kaçınılması gerekir. Bu tür ürünler beynde toksin birikmesine yol açarak zarar verebilir. Sigara ve alkol gibi beyinde uyuşturucu etkiye sebep olan maddelerden kaçınılmalıdır. Aşırı kafein tüketimi, kimyasal bazlı temizlik ürünlerinin kullanımı, kimyasal ihtiva eden kişisel bakım ürünlerinin kullanımı ve aşırı ilaç tüketimi gibi hallerde beyinde toksin birikimi gelişir.
Her gün yapılan rutin işlerde; markete gitmek, işe gitmek, çocuğu okuldan almak gibi değişiklik yapılması önerilir. Örneğin; markete giderken her defasında kullanılan aynı yolun zaman zaman değiştirilmesi ve farklı yollardan gidilmesi beyni şaşırtarak aktifleştirir.
