Özellikle taze sebze ve meyvelerden alınan C vitamini vücut için oldukça önemlidir. Vücutta üretilmediği ve depolanmadığı için de günlük olarak belirli oranlarda mutlaka alınması gereklidir. Covid-19 hastalığı ile de gündeme gelen C vitamininin koronavirüs tedavisinde birçok olumlu etkisi olduğu araştırmalarla öngörülmektedir. Peki, C vitamini faydaları nelerdir?
C vitamini diğer adı ile askorbik asit, vücutta kaslar, kıkırdaklar, kan damarları ve kemiklerdeki kollajen proteinini meydana getirmek için gereken bir vitamindir. Bunların yanı sıra, vücutta oluşan yaralanmalardan sonra iyileşme sürecine de büyük katkı sağlar. Suda çözünün bir vitamin türü olan c vitamini, vücutta üretilmediği için tüm ihtiyaç besinlerden elde edilir. Bu yüzden günlük olarak gereksinim kadar vücuda alınması gereklidir. Bu anlamda günlük alınması gereken C vitamini miktarları kadınlar ve erkekler açısından şu miktarlarda olmalıdır;
Dışarıdan alınması gereken bir vitamin olduğu için C vitamini eksikliği yaygın görülen bir durumdur. Fazla alınmasında ise bir sakınca bulunmaz. Fazla miktar vücuttan ter ve idrar yolu ile atılabilir. C vitamini eksikliğinde; kansızlık, diş eti kanamaları, sık hastalanma, ciltte lekelenme (peteşit) veya morluklar ve yaralanmaların geç iyileşmesi gibi problemler görülebilir. Askorbit eksikliğinin uzun bir süre devam etmesi halinde ise eklem ve kaslarda ağrılar, cilt morarmaları ve kolay kanama oluşması belirtileri olan skorbüt adındaki bir hastalık meydana gelebilir. Hastalık genellikle 1 ay ve daha fazla bir süre, günlük 10 mg veya altın bir c vitamini alınmasından dolayı oluşur.
C vitamininin vücutta farklı görevleri bulunur. Bu yüzden önemli birçok faydası vardır.
C vitamini antioksidan özelliği ile vücudun savunma mekanizmasını güçlendirir. Bu sayede kronik hastalıklara karşı koruma sağlar. Aynı zamanda serbest radikalleri vücuttan uzaklaştırarak kalp damar hastalıkları gibi pek çok kronik hastalığı önleyici özelliği bulunur. araştırmalar kandaki antioksidan seviyesini %30’a kadar artırabileceğini gösterir.
Suda çözünen bir vitamin olması sebebiyle, böbreklerin vücuttan yüksek oranda su ve sodyum atmasına destek verir. Böylece idrara söktürücü görevi üstlenir. Kan damarlarının duvarlarının gevşemesine yardımcı olarak kan basıncını düşürebilir.
C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu enfeksiyonlara karşı güçlü hale getirir. Bunun yanında alerjik reaksiyonların da azalmasına yardımcı olur.
Tahıllardan ve diğer besinlerden alınan demir vitamininin bağırsaklarda emiliminin artmasını sağlayan asidik ortamı meydana getirir.
C vitamini cildin nem dengesini sağlayarak kuruluğu önler. C vitamininin demir emilimini artırması ve protein kolajenini oluşturması ile saçların daha güçlü yapıda olmasına yardımcı olur.
Dokularda bulunan C vitamini kolajen üretimine destek verir. Bu sayede vücutta oluşan yaralar hızlı bir şekilde iyileşir.
Araştırmalara göre C vitamininin merkezi sinir sistemindeki inflomasyonu gidererek düşünme yeteneği ve hafızayı güçlendirici etkiye sahip olduğu görülmüştür. Yaşlanmaya bağlı olarak yaygın görülen demans (unutkanlık) için önemli bir besin kaynağıdır.
Özellikle stres faktörünün arttığı yaşam koşullarında fizyolojik ve duygusal stres için C vitamini önerilir.
C vitamini özellikle bahar aylarında artan histamin hormonunun azalmasında rol oynar. Bu sayede alerjik reaksiyonların hafif geçmesine yardımcı olur.
Bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve enfeksiyonlardan koruması açısından C vitamini oldukça önemli bir göreve sahiptir. Ciddi bir hastalık olan covid-19 hastalığı tedavisi için araştırmalar hala devam etmektedir. Bu anlamda da birçok alternatif uygulama denenerek doğru bir sonuç elde edilmesi amaçlanır.
Bazı çalışmalarda covid-19 hastalığını ağır geçiren hastalar için damar içi enjeksiyonla C vitamini vermenin iyileşmeye olumlu katkı sağlayacağı öngörülmüştür. Koronanın vücutta neden olduğu stokin üretiminin öldürücü etkileri mevcuttur. Stokin, enfeksiyon sonucu bağışıklık sistemi hücrelerinin aşırı miktarda inflamatuar madde üretmesi ile oluşur. Bu maddeler doku ve organlara zarar vererek organ yetmezliğine neden olabilir. Bu aşamada C vitamini stokin üretimini azaltarak doku hasarını engeller. Antioksidan özelliği ile de hasarlı organlardaki oksidatif stresi düşürebilir. Yanı sıra doku iyileşmesine katkı sağlayabilir. Bazı araştırma verilerinde C vitamini kullanımının kritik hastaların yoğun bakım sürelerini kısalttığı sonuçları bulunur. Ayrıca, koronavirüse yakalanmamak için bireylerin C vitaminini günlük gereken miktarda alması yeterlidir.
C vitamini vücutta depolanan bir vitamin türü olmadığı için dışarıdan alınması gerekir. Bu yüzden en önemli taze kaynağı meyve ve sebzelerdir. Faka, bu vitamini tam anlamıyla vücuda almak için ısı, ışık, metal bıçak, doğrayıcı ile temasından kaçınılması gerekir. Aksi takdirde besinde bulunan %100 oranından düşüş meydana gelir. Bu yüzden taze meyve ve sebzeleri tercih etmek doğru seçim olur. Bol miktarda C vitamini içeren besinlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
C vitamini sağlıklı bir vücut yapısı için günlük olarak alınması gereken önemli bir vitamindir. Bu yüzden toplumda da birçok kişi besinlerin yanı sıra C vitaminini takviye gıda olarak da almaktadır. Fakat diğer besin takviyelerinde olduğu gibi C vitamini de aşırı alındığı zaman bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Fazla alınan C vitamini;
Oysa sağlıklı bir beslenme ile günlük C vitamini kolayca alınarak bu geresinim tam anlamıyla karşılanabilir. Bu yüzden herhangi bir vitamin takviyesine de gerek kalmaz. Ancak, herhangi bir enfeskiyon veya başka bir sağlık sorunundan dolayı C vitamini ihtiyacı olan kişilere doktor tarafından takviye C vitamini reçete edilebilir. Bu takviyeler suda eriyen tabletler, ağızdan alınan haplar veya enjeksiyon formlarında olabilir. Hekim kontrolü dışında alınan takviye C vitamini alınması ise önerilmez.
