Çocukları konusunda hassas olan ebeveynleri endişeye düşürmek için ufak bir hastalık yeter. Ancak bazı rahatsızlıklarda paniğe kapılmalarında haklı olabilirler. Bunlardan biriside hematüri yani idrarda kan görülmesidir. Çocukluk döneminde yaygın bir şekilde karşılaşılan bir durumdur. Çoğu vakada zararsız olabilirken bazen ciddi hastalıkların habercisidir.
İdrarda kan görülmesi diğer adı ile hematüri, bazı nedenlerden idrarda eritosit denilen kırmızı kürelerin bulunmasıdır. Çocuklarda farklı sebeplerden olur. Basit bir sebepten veya ciddi bir hastalıktan kaynaklanabilir. Bu yüzden fark edildiği zaman, neden kaynaklandığının teşhis edilmesi için vakit kaybetmeden hekime başvurulması gerekir. Hematüri 2 çeşittir.
Çıplak gözle bakıldığında idrarda görülmeyen, fakat mikroskop altında incelendiğinde yüksek sayıda eritosit bulunan tipe mikroskobik hematüri denir. Çıplak gözle bakıldığında belirgin olarak görülebilen parlak kırmızı, kahverengimsi veya pembe renkteki kanama durumuna ise makroskopik hematüri denir.
Çocuklarda hematüri oluşma nedenlerinin ilk sırasında idrar yolu enfeksiyonları gelir. Bu rahatsızlığın dışındaki nedenler şunlardır:
İdrarı vücut dışına atan üretranın veya genital bölgenin tahriş olması
Travma geçirilmesi sonucu genital bölge, idrara yolları veya böbreklerin hasar görmesi
Akut böbrek iltihabı
Ergenlik döneminde ağır egzersiz yapılması
Bazı kız çocuklarında adet döneminde olmaları
Böbrek taşlarının idrarla atılırken mukozayı çizerek kanatması
Bağışıklık sistemi sorunlarından dolayı gelişen böbrek hastalıkları (IgA nefropatisi gibi)
Farenjit ya da üst solunum yolu enfeksiyonlarının akabinde oluşan böbrek glomerül iltihapları
Ayrıca, gıda boyaları (pamuk şeker gibi), pancar gibi sebzeler veya bazı ilaçlar da idrar rengini değiştirir. Bu durum çocuklarda idrardan kan gelmesi olarak yorumlanabilir. Fakat mikroskop incelemesi sonucu kan hücrelerinin bulunmaması hematüri olmadığını teşhis eder. Bu yüzden çocukta bu tür bir şikayet görüldüğünde nedeninin çok iyi bir şekilde saptanması gerekir.
İlk olarak detaylı öykü alınır. Ardından fiziki muayene yapılır. Çocukta ya da ailede bulunan, geçirilmiş hastalık olup olmadığı öğrenilir.
Daha sonra idrar mikroskobik olarak incelenir. İdrara kültürü alınır, kan testleri yapılır. Hekim başka hastalıkların olmasından şüphelenirse ultrason, tomografi ve MRI incelemesi isteyebilir.
Çocuğun öyküsünde ve tetkiklerinde anormal bir durum yoksa, böbrek işlevleri (kreatinin değerleri ve kanda üre değerleri) olağansa, yalnızca idrarda kan görülmesi ciddi bir durum değildir. Ancak idrar tetkikleri tekrarlanarak çocuk birkaç ay daha takip edilmelidir.
Bu süreç sonrası çocuğun idrar tahlilinde kan görülmeye devam ederse buna ek idrarda protein kaçağı, tansiyon yükselmesi ve kan tahlillerinde olağan dışı bir hal söz konusu ise (nefrit) böbrek dokusunda iltihap ve doku bozulması olabilir.
Nefrit şüphesinde, ince bir iğne yardımıyla böbrekten küçük doku parçası alınır (biyopsi). Doku mikroskobik olarak incelenir.
Çocuklarda idrardan kan gelmesi test sonuçlarının normal olması halinde önemli ve tedavi edilmesi gereken bir durum değildir. Fakat çocuğun birkaç ay hekim tarafından kontrol edilmesi ve tahlillerinin tekrarlanması gerekir.
Tetkikler sonucu çocukta enfeksiyon bulgusu var ise antibiyotik tedavisi başlanır. Hematüri nedenleri; böbrek taşı, idrar yolları rahatsızlıkları olduğunda sıvı tedavisi, ağrı kesici tedavisi uygulanır. Taşın kırılması, çıkarılması gereken durumlar olabilir.
Çocukta nefrit türünde ciddi bir hastalık teşhis edilirse tedavi planı biyopsi sonucuna göre yapılır. Bu rahatsızlık çocuklarda geçici bir seyirde tansiyon yüksekliği, idrar miktarında farklılık, ödem ve idrarda protein görülmesine yol açabilir. Zamanla düzelen bu belirtilerde çocuklara tansiyon ilacı ve ödem sökücü gibi destek tedaviler verilebilir.
Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.
