Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Demir Eksiliğine Ne İyi Gelir?

Demir Eksikliği Nedir?

Demir eksikliği halk dilinde kansızlık, kanda bulunan kırmızı kan hücrelerine oksijen taşıyan ve bu hücrelere kırmızı rengi veren hemoglobin miktarının azalmasıdır. Demirin vücutta oldukça önemli görevleri bulunur. Kanda bulunan demir düzeyinin düşmesi alyuvar üretiminin azalmasına neden olur. Bu da hücrelere, doku ve organlara iletilen oksijen miktarının azalmasına sebep olur. Demir eksikliği, demir eksikliği anemisi ismi verilen kansızlığa yol açar. Kansızlık kişide yorgunluk ve nefes darlığı gibi problemlere yol açabilir. Tedavisi için genellikle demir takviyesi reçete edilir.

Demir Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

Vücut tarafından üretilmediği için demir mineralinin kişinin diyetinde olması ve düzenli bir şekilde alması gerekir. Bu ihtiyaç genellikle vücuttan demir kaybedilmesi veya eksik alınması sebebi ile meydana gelir. En sık nedeni ise demir içeren besinlerin az tüketilmesidir. Ayrıca gebelik ve adet dönemlerinde ise demir ihtiyacında artış gözlemlenir. Demir eksikliğine bağlı meydana gelen anemi nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Gebelik
• Emzirme dönemi
• Ergenlik dönemi
• Sık aralıklarla doğum yapılması
• Büyüme çağında olunması
• Regl kanamalarının şiddetli olması
• Yetersiz ve dengesiz beslenme
• Demir açısından zengin olan et ürünlerinin tüketilmediği vejeteryan beslenme biçimi
• Hemoroid, mide ülseri, kaza gibi sebeplerden dolayı aşırı kan kayıpları yaşanması
• Mide asit salgısının yetersiz olması
• Kalıtsal demir eksikliği
• Mide veya onikiparmak bağırsağında ülserler olması
• Emilimi bozan ilaçların kullanılması
• Aşırı egzersiz yapılmasından dolayı ter veya idrar ile demir veya diğer minerallerin atılması
• Mide veya ince bağırsağın bir kısmının ameliyat ile alınması
• Kola, çay veya kahve gibi bazı içeceklerin yemekle beraber tüketildiği zaman emilimi önemli derecede azaltması

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir düşüklüğü erken aşamada fark edilmeyen bir durumdur. Çünkü vücut bu eksiklikten oluşabilecek semptomları bir süre tolere edebilir. Fakat erken aşamada da bazı belirtiler ile anlaşılabilir. Bunlardan bazıları şu şekilde sırlanabilir:

• Ciltte kuruluk
• Tırnaklarda ve saçlarda kırılmalar
• Dilde yanma
• Ağız mukozasında hassasiyet
• Ağız kenarlarında çatlak oluşumu
• İlerleyen demir eksikliği ile gelişen kansızlık ile meydana gelen bulgular ise şu şekilde olabilir:
• Halsizlik
• Sürekli yorgunluk hali
• İlgisizlik
• Konsantrasyon bozukluğu
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi ve göz kararması
• Depresyon
• Fiziksel aktivite yaparken nefes nefese kalma
• Saç dökülmesi
• Uyku sorunları
• Normalden fazla üşüme hissi
• Cilt renginde solukluk olması
• Dilde şişme
• Kulak çınlaması
• El ve yakalarda karıncalanma veya uyuşma

Demir Eksikliği Hangi Komplikasyonlara Neden Olabilir?

Ferittin düşüklüğü ile gelişen aneminin tedavi edilmemesi çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu sağlık problemlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Kalp rahatsızlıkları (kalp büyümesi, hızlı kalp atışı ve kalp yetmezliği gibi)
• Çocuklarda ve bebeklerde büyüme ve zeka sorunları
• Huzursuz bacak sendromu
• Bağışıklık sisteminde zayıflamam ve hastalıklara kolay yakalanma
• Erken doğum riski, bebekte düşük doğum kilosu, bebeğin zihinsel problemleri gibi gebelik sorunları

Demir Eksikliğini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Demirdeki eksilmeyi engellemek için beslenme alışkanlıklarında bazı değişimlere gidilebilir. Bunlar;

• Demir içeriği açısından zengin besinler tüketilmesi,
• Bu besinlerin demir emilimini kolay kılan besinlerle tüketilmesi (limonata, portakal suyu, lahana turşusu gibi),
• Demir emilimini azaltan yiyecek ve içeceklerden uzak durulması olarak sıralanabilir.

Demir Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?

Bu eksiklik genellikle rutin kan sayımı testi sırasında tespit edilir. Demir depoları tamamen boşaldığında demir eksikliğine bağlı anemi oluştuğu için erken teşhis edilmesi için kan testi yaptırmak gerekir.

Demir eksikliğine bağlı semptomları yaşayan kişiler doktora başvurdukları zaman hekim öncelikle beslenme alışkanlıkları ve tıbbi öykü sorgular. Ayrıca genç kadınlarda adet kanaması hakkında detaylı bilgi alır. Yaşlı bireylerde ise iç kanama riskini araştırır. Bu aşamada kansızlık sebebi tedavide başarılı olunması için gerekli bir ögedir. Son olarak kan testi incelenerek teşhis konulur.

Demir Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Hekim hastanın demir eksikliği için demir takviyesi reçete edebilir. Ayrıca bu duruma neden olan sağlık sorununu da tedavi etmek adına farklı tedavi planları da oluşturabilir. Demir takviyeleri kullanılırken kesinlikle hekimin belirlediği dozda alınması gereklidir.

Şayet demir eksikliği beslenmeden kaynaklıysa, hastanın diyeti gerektiği kadar demir içeren besinlerden oluşturulur. Kişinin demir ihtiva eden kırmızı et, ciğer ve balık gibi besinler yemesi gerekir. Ayrıca kahve, çay gibi demirin emilimini azaltan içeceklerden uzak durması önerilir.

Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Demir eksikliğinde demir açısından zengin besinler tercih etmek önemlidir. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir; kırmızı et, sakatatlar, nohut, börülce, bezelye, barbunya, ıspanak, patates, kuru erik, çekirdeksiz üzün, kabak, haşlanmış soya fasulyesi, yulaf pekmez, bal olarak sayılabilir.