Dispepsi Ne Demek?
Hazımsızlık, dispepsi olarak da bilinen, sindirim sistemiyle ilgili çeşitli semptomlara verilen genel bir terimdir. Bu semptomlar arasında mide bulantısı, hazımsızlık, şişkinlik, karın ağrısı, gaz, yanma hissi veya geğirme gibi rahatsızlıklar yer alır. Birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Stres, yeme alışkanlıkları, enfeksiyonlar, ilaçlar, gastrit, reflü hastalığı veya ülser gibi sindirim sistemi hastalıkları tarafından tetiklenebilir.
Dispepsinin Belirtileri Nelerdir?
Dispepsi, mide rahatsızlıklarını ifade eden bir terimdir ve genellikle mide yanması, hazımsızlık, şişkinlik, mide ağrısı, gaz ve geğirme gibi belirtilerle ilişkilidir. Görülen belirtiler genellikle şu şekildedir:
- Mide ağrısı: Mide bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi.
- Mide yanması: Mide asidi, yemek borusuna geri kaçtığında yanma hissi.
- Hazımsızlık: Yemek yeme sonrası rahatsızlık, doymamışlık, doluluk hissi.
- Bulantı: Midenin rahatsız olması ve kusma isteği olması.
- Gaz: Karın bölgesinde şişkinlik, guruldamalar, gaz çıkarma.
- Geğirme: Aşırı hava yutma veya mide asidi geri akışı nedeniyle sıkça geğirme.
- Erken tokluk hissi: Yemek esnasında, yemek bitmeden gelen erken tokluk hissidir.
- Üst karında ağrı: Üst karın bölgesinde hafif şiddetli ağrı meydana gelmesidir.
Bu belirtiler herkes için farklı olabilir ve diğer sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Bu nedenle, bir doktora danışmak ve doğru teşhis ve tedavi için tıbbi yardım almak önemlidir.
Neden Olur?
Dispepsi, farklı nedenlerden kaynaklanabilen bir mide rahatsızlığıdır. Temel nedeni beslenme bozukluklarıdır. Buna ek olarak görülen yaygın nedenler şunlardır:
- Beslenme alışkanlıkları: Yağlı, baharatlı veya asitli yiyeceklerin aşırı tüketimi, yemek yeme şekli veya aşırı yeme, dispepsiye neden olabilir.
- Reflü hastalığı: Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması nedeniyle yanma hissi ve mide ağrısı oluşabilir.
- Stres ve anksiyete: Stres, anksiyete ve psikolojik faktörler, mide asidi salgısını artırarak dispepsi belirtilerine neden olabilir.
- Sürekli olarak alkol kullanmak.
- İlaçlar: Ağrı kesiciler, antibiyotikler ve bazı mide ilaçları gibi ilaçlar, dispepsiye neden olabilir.
- Laktoz, gluten intoleransı
- Gastrit (mide iltihabı)
- Çölyak hastalığı
- Kabızlık
- Diyabet
- Safra kesesi taşları
- Pankreatit
- Tiroid hastalığı
- Pankreas, safra kanalı anormallikleri
- Mide kanseri
Dispepsinin nedeni teşhis edilerek uygun tedavi planı belirlenmelidir. Bu nedenle, bir doktor tarafından değerlendirilmesi ve teşhis edilmesi önemlidir.
Tanısı Nasıl Konur?
Dispepsi tanısı, semptomların değerlendirilmesi ve diğer sağlık sorunlarının dışlanması yoluyla konulur. Tanı için şu aşamalara başvurulur:
- Tıbbi öykü ve fizik muayene: Doktor, semptomların ne kadar süredir devam ettiğini, diğer ilaçlar veya sağlık durumları gibi önemli faktörleri sorarak bir tıbbi öykü alır. Ayrıca, mide bölgesinde hassasiyet veya diğer fiziksel bulguları araştırmak için bir fizik muayene yapar.
- Kan testleri: Kan testleri, bakteri varlığını veya enfeksiyon belirtilerini tespit etmek için yapılabilir.
- Görüntüleme testleri: Gastroskopi veya ultrason gibi görüntüleme testleri, mide ve bağırsaklarda herhangi bir hasar, ülser veya diğer yapısal sorunları tespit etmek için yapılabilir.
- Fonsiyonel testler: Dispepsi belirtileri genellikle sindirim sistemi bozukluğuna bağlı olduğu için, doktor bazı fonksiyonel testler yapabilir. Bu testler, mide hareketlerini, mide asidi salınımını veya bağırsak fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.
Tanı için semptomların nedeninin belirlenmesi ve uygun tedavinin başlatılması için önemlidir.
Dispepsi Tedavisi Nasıl Olur?
Dispepsi, mide bulantısı, hazımsızlık, karın ağrısı ve şişkinlik gibi semptomlara neden olan bir sindirim bozukluğudur. Tedavi yaklaşımı, dispepsinin nedenine bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle, belirtileri hafifletmek ve rahatlamak için bazı önlemler alınması önerilir.
İlk olarak, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri dispepsi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu değişiklikler şunları içerebilir:
- Yavaş yemek yeme: Yavaş yemek yemek, sindirim sürecine yardımcı olabilir ve mideyi aşırı germe riskini azaltabilir.
- Az ve sık yemek yeme: Az ve sık yemek yemek, mideyi aşırı yüklenmekten kaçınmaya yardımcı olabilir.
- Yağlı, baharatlı, asidik yiyeceklerden kaçınmak: Bu yiyecekler, dispepsi semptomlarını tetikleyebilir.
- Alkol ve kafeinli içeceklerden kaçınmak: Bu içecekler de dispepsi semptomlarını tetikleyebilir.
- Sigara içmemek: Sigara, mide asidinin salgılanmasını artırabilir ve dispepsi semptomlarını kötüleştirebilir.
- Egzersiz yapmak: Düzenli egzersiz, sindirim sürecine yardımcı olabilir ve dispepsi semptomlarını hafifletebilir.
Dispepsi Ne Kadar Sürer?
Belirtileri genellikle birkaç saat içinde kendiliğinden düzelmektedir. Fakat 40 yaş üzerindeki dispepsi problemleri ciddiye alınmalıdır. Devam eden sorunlarda doktora başvurulması önerilir.
Dispepsi Hastası Ne Yememeli?
Alkol ve kafein kullanım azaltılmalıdır. Baharatlı yemeklerden uzak durulmalıdır. Domates, turunçgiller gibi yüksek asit içeren gıdalar tüketilmemelidir.
