Düz Tabanlık Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Düztabanlık Nedir?

Düz tabanlık diğer ismi ile pes planus ayaktaki kemik, doku ve eklemlerin düzenli ve kavisli olmasını sağlayan kas, tendon ve bağ yapılarının bazı nedenlerden dolayı zayıflaması sonucu ayak kavisinin düzleşmesidir. Ayak kemeri vücuttaki yükün dağılımını eşit olarak yayar. Bu sayede kişinin doğru bir şekilde yürümesine yardımcı olur. Halk arasında taban düşüklüğü de denilen bu durumda ise ayakta kavis olmadığı için özellikle ayakta kalma ve hareket etme ile şiddetli ağrıya ve kemiklerin aşınmasına neden olur. Uzun süren düz taban sorunlarında ayak yapısında sakatlanmalar oluşabilir. Bu yüzden düz tabanlığın erken dönemde fark edilmesi  ve önlem alınması ileride yaşanabilecek sakatlıkları önlemek için oldukça önemlidir.

Çocuklarda Düz Tabanlık

Çocukların %90’ında 2 yaşına kadar düztabanlık görülür. Bu duruma fizyolojik düztabanlık denir. Genellikle 5-6 yaşına kadar devam eder ve düzelir. Azami 6 yaşına kadar düzelmesi beklenen bu durum devam ederse tedavi edilmesi gerekir.

Çocuklarda düz tabanlığın düzeltilmesi için yanlış bilinen bir hususta ortopedik ayakkabı kullanımıdır. Bu ayakkabılar düz tabanlığı tedavi etmez. Düztaban tedavisi için ortopedi uzmanı ve çocuk doktorlarının vereceği egzersizler ve tedaviler uygulanır.

Düztabanlık Belirtileri Nelerdir?

Düztabanlık uzun bir süre herhangi bir belirti vermeyebilir ve kişiler bu durumu anlamadan yaşayabilirler. Ayak kavisindeki bozulma zamanla kas ve iskelet sisteminde hasar oluşturabilir. Bu durum düztabanlığın en belirgin semptomu olan ağrıya sebep olur. Yaygın olarak görülen düz taban belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Ayak tabanı ve topukta ağrı
• Ayak tabanında şişlik ve ödem
• Ayak hareketlerinin kısıtlanması
• Ayaklarda uyuşma hissi ya da hissizlik
• Ayaklarda kızarıklık
• Bacak ve uyluğa yayılan ağrı
• Yürümeye bağlı olarak çabuk yorulma
• Denge ile ilgili sorunlar
• Ayaklarda sertlik

Düztabanlık Nedenleri Nelerdir?

Taban düşüklüğü nedenleri doğumsal veya sonradan edinilmiş olmak üzere iki ana başlıkta toplanır.

Doğumsal Nedenler

• Genetik etkenler nedeniyle doğuştan gelen anomaliler bu rahatsızlığa neden olabilir.
• Kişinin ailesinde düztaban hikayesi olması
• Vertikal talus
• Tarsal koalisyon
• Serebral palsi (beyin felci), kas distofisi veya spina bifida gibi hastalılklar

Sonradan Edinilmiş Nedenler

• İleri yaş
• Geçirilen ayak travmaları
• Obezite ve diyabet
• Romatoid artrit
• Arka tibial tendonunun hasar alması veya yırtılması

Düz Tabanlık Teşhisi Nasıl Yapılır?

Düztabanlık tanısı için ilk olarak doktor fiziki bir muayene yapar. Muayene sırasında;

• Düztabanlığa sebep olabilecek hastalık ve travmaları inceler,
• Tabanlardaki bu sorun ayakkabılarda aşınmaya sebep olabileceği için hastanın ayakkabılarına bakar,
• Ayak ve bacakları gözlemler,
• Aşil tendonu başta olmak üzere ayak ve bacaklarda yer alan diğer tendonları ve kasların kuvvetini test eder.

Ortopedi ve travmatoloji uzmanı hastanın yürüyüşüne bakarak teşhisi koyabilir. Yanı sıra teşhisini kesinleştirmek için görüntüleme yöntemlerinde de yararlanabilir. Bunlardan bazıları:

Röntgen: Ayaklardaki kemik ve eklemler görüntülenerek özellikle artrit teşhisinde faydalanılır.

BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kemik yapılarını daha ayrıntılı görüntülemek için kullanılır.

Ultrason: Tendon yaralanması şüphesi varsa ultrasonla detaylı bakılabilir.

MR (Manyetik Rezonans): Hem yumuşak hem de sert dokular için kullanılır.

Düztabanlık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Düztaban tedavisi, problemin şiddeti ve nedenine bağlı olarak yapılır. Şayet rahatsızlık ayaklarda ağrı yapmıyorsa tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir.

• Ağrı olan vakalarda ayak kemer ortezleri ağrıları hafifletmek için kullanılabilir.
• Ayak kıvrımına destek sağlayan özel cihazlardan destek alınır. Ancak bu destekler düztabanlığı tedavi etmez, yalnızca ağrıyı azaltır.
• Özellikle kısa aşil tendonu probleminde germe egzersizleri yardımcı olabilir. Bazı vakalarda fizik tedavide faydalı olabilir.
• Ağrılar için buz tedavisi ve dinlenmede iyi gelir.
• Ağır sporlardan kaçınılarak, yürüyüş ve bisiklet gibi faaliyetler tercih edilebilir.
• Diyabet, yüksek tansiyon ve obezite gibi düztabanlık için risk oluşturan durumlar kontrol altında tutulmalıdır.

Düztabanlıkta Cerrahi Tedavi

Taban düşüklüğü durumunda hekim gerekli görürse ameliyat yapılabilir. Ameliyat ile şunlar yapılabilir:

• Düztabanlıktan dolayı oluşan kemik çıkıntıları düzeltilebilir.
• Tendonların hastalıklı kılıfları temizlenebilir.
• Tendon yapışıklığı düzeltileren olağan haline getirilebilir.
• Kemikler kesilerek ayağa doğru şekil verilebilir.
• Kaynaşık kemikler birbirlerinden ayrılabilir.
• Ayağın aşık kemiğinde doğuştan gelen farklı şekil verilebilir.

Dilerseniz konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.