Ekran (Tv, Telefon, Tablet) Bağımlılığına Dikkat!

Ekran Bağımlılığı (Teknoloji Bağımlılığı) Nedir?

Ekran bağımlılığı, kişinin teknolojik araçları (tv, tablet ve telefon gibi) gereğinden fazla hatta günlük ihtiyaçlarını engelleyecek derecede kullanmasıdır. Teknolojik çağın sonucu olarak kişiler, işlerinden sosyal ilişkilerine kadar tüm süreçleri bu ekranlar ile yönettikleri için uzak durmaları neredeyse imkansız bir durum. Bu yüzden kişinin bu cihazları bir araç olduğunun farkında olarak ihtiyaç dahilinde kullanması gerekir. Aksi takdirde kişinin teknolojik aletlere ulaşamadığında yoksunluk hissi yaşaması bir bağımlılığın habercisi olabilir. Ayrıca bu durum beraberinde farklı sorunlara da kapı aralayabilir.

Nedenleri Nelerdir?

Ekran bağımlılığı yaygın olarak çocuklar ve ergenlik dönemindeki gençlerde görülebilir. Çocuğun ekran bağımlılığı sebeplerinden en sık rastlananı küçük yaşlardan itibaren fazlasıyla ekrana maruz bırakılması olabilir. Günlük hayat telaşından yorulan ebeveynlerin ilgi bekleyen çocuğa zaman ayırmak istememesi üzerine, verilen tablet veya telefonlar çocuğu bu alışkanlığa iter. Bu yüzden çocuk zamanla her duygu boşluğunda teknolojik alet ile bu durumu gidermek ister.

Yetişkinlerde ekran bağımlılığı sebepleri ise çoğu zaman, hayatta kendini başarısız görme durumunda gerçek hayattan kaçarak sanal bir ortamda başarılı görünme ve beğenilme arzusudur. Genellikle sosyal medyayı kullanarak buradan bu tip yoksunluğunu giderir ve zamanla gerçeklikten uzaklaşır.

Ekran Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

Genelde kimse kendini ekran bağımlısı olarak görmez. Fakat kişilerde bu belirtiler bulunuyorsa bağımlılık konusuna bir kere daha düşünmeleri gerekir;

• Teknolojik aletlerden uzak kaldığı anlarda kötü hissetme ve onlarsız yapamayacağını düşünme.
• İnternette oyun oynuyorsa ilgili oyun üzerine fazlaca kafa yorma.
• İnternette zaman geçirmek için ihtiyacı olan faaliyetlerden vazgeçme.
• Vücudu yoracak derecede ekran başında vakit geçirme.
• Yakınlarına ekran başında geçirdiği vakit hakkında yalan söyleme.
• Kendi kimliği olmadan internetteki kişilerle sosyal olmayı gerçek hayattakine tercih etme.
• Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalma.
• Ekran karşısında geçirdiği zamanı bırakma veya azaltma karşısında başarısız olması durumları örnek verilebilir.

Ekran Bağımlılığının Zararları

Bu bağımlılık durumlarının kişide yaşam kalitesini düşüren bazı fiziksel ve sosyal sonuçları olabilir;

• Uyku düzeninde bozukluk.
• Yemek düzeninde bozukluk.
• Sosyal hayattan izole olma.
• Başarısız zaman yönetimi.
• Fiziki aktiviteden uzaklaşma.
• Bel, boyun ve sırt ağrıları.
• Gözlerde hassasiyet.
• Halsizlik.
• Öğrenmede güçlük.
• Akademik veya iş yaşamında düşük performans sergileme.

Ekran Bağımlılığı Nasıl Anlaşılır?

Sosyal ilişkileri etkileyen, çevreyle bağlantınız ciddi şekilde azalmışsa, ekran başında çok fazla zaman geçiriliyorsa, sosyal faaliyetlerde azalma durumları söz konusuysa ekram bağımlılığından söz edilebilir.

Ekran Bağımlılığı İçin Çözüm Önerileri

Teknolojik dönemin gereği olarak kullanılması gereken bu cihazlar elbette kişiler için gereklidir. Fakat bunun bir bağımlılığa dönüşmemesi için bireylerin kontrollü bir kullanım sağlaması da önemlidir. Bunun için yetişkin bireyler;

• Ekran başında geçirdikleri zamanı hesaplayarak kendilerine belirli bir süre tayin edebilir veya fazla geçirdikleri zamanı hesaplayabilirler.
• Boş vakitlerini farklı aktivitelerle doldurabilirler.
• Sağlıklı ilişkiler kurmak adına sosyal medya kanalları yerine, gerçek sosyal ortamlarda bulunabilirler.

Çocuklar için de ebeveynlerin kontrolünde bir ekran kullanım planının oluşturulması doğru olur. Bu süreçte anne-babaların da bu konuda çocuklarına örnek teşkil eden davranışlar sergilemesi oldukça önemlidir. Çocuklarda ekran bağımlılığı için ise şu şekilde yollar izlenebilir;

• Bilgisayar veya tablet kullanım süreleri kural dahilinde sınırlandırılabilir.
• İnternette oyun oynarken görüştüğü arkadaşları ya da siteler takip edilebilir.
• Güvenli ebeveyn yönetimindeki internet kullanılabilir.
• Çocuğa yemek yerken ayrı bir yerde tablet veya telefon verilmemelidir.
• Çocuk ağladığında teknolojik alet verilerek sakinleştirilmemelidir.
• Çocuk yeteneklerine uygun fiziksel veya sanatsal aktivitelere yönlendirilebilir.
• Arkadaş ilişkilerine destek verip sosyalleşmesini sağlanabilir.

Tüm bu önlemlerin sonucunda kişi, gerekiyorsa psikoterapiyle desteklenerek profesyonel bir yardım almalıdır.

Dilerseniz bu konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.