Ergenlik Dönemindeki Bireylerle Doğru İletişim Nasıl Olmalı?

Ergenlik Nedir?

Ergenlik, her bireyin büyüme döneminde yaşadığı fiziksel ve duygusal bir gelişim sürecidir. Geçmiş yıllarda 10-19 yaş aralığında olan bu süreç, günümüz koşullarında hormonlu gıdalarla beslenmenin de etkileri ile 7-9 yaş aralığına kadar düşmüştür. Ergenliğe giriş, kızlarda erkeklerden daha erken başlar ve tamamlanır. Bu yüzden ergenliğe girme ve tamamlama dönemi; yaş, cinsiyet, genetik ve çevresel faktörlerin de etkilediği bir durumdur.

Ergenlikte Sergilenen Davranışlar Nasıldır?

Ergenlik bireyin; sosyal, psikolojik, fizyolojik ve zihinsel olarak birçok yönden değişim yaşadığı bir süreçtir. Bu değişim içinde ne çocuk ne de yetişkin olan ergenin davranışları da değişken uçlarda seyredebilir. Bireylerin ergenlikte sergiledikleri davranış biçimleri genel olarak şu şekildedir:

• Bağımsız olmak isterler ve bu yüzden otoriteye karşı çıkarlar.
• Başına buyruk davranışlar sergilerler.
• Ani ve öfkeli çıkışlar yapabilirler.
• Ebeveynlerinin ve diğer yetişkinlerinin görüşlerini çoğunlukla reddederler.
• Ailelerinin onları anlamadıklarını düşünerek arkadaşlarıyla daha fazla zaman geçirmek isterler.
• Kendilerini tanımaya çalıştıkları için bir guruba ait olma ihtiyaçları doğar.
• Arkadaşları ve sosyal çevresi tarafından beğenilmesi oldukça önem kazanır.

Ergenlerle İletişim Nasıl Olmalı?

Ergenlik, bireylerin hayatındaki en kritik periyotlarından biridir. Bu yüzden, bireylerin çocukluktan erişkinliğe adım attığı bu dönemde yaşadıkları bu karmaşık halin iyi anlaşılıp sağlıklı bir süreç geçirmeleri sağlanmalıdır.

Bu aşamada onlara rehberlik edecek en önemli kişiler anne ve babalarıdır. Ebeveynler çoğu kez, ergenlerle doğru iletişim kurmakta zorlanabilirler. Nasıl bir tutum sergileyeceklerini bilemedikleri için onlara çocuk gibi davranmaya devam edebilirler. Bu durumlarda eleştiri ve yargılanmaya maruz kaldığını düşünen birey; değersiz, haksızlığa uğramış ve anlaşılamadığını hissedebilir. Bu yüzden öfkelenebilir veya kendi kabuğuna çekilebilir.

Ebeveynlerin unutmayacağı en önemli nokta şudur ki, ergenlik sürecinde bireyler gördükleri davranışları öğrenerek uygularlar. Bu yüzden rol model alacakları kişi iletişime geçtikleri bireyler olur. Bundan dolayı, doğru ve sağlıklı bir iletişim kurulması çocuğun da örnek alıp öğreneceği doğru davranışlar anlamına gelir. Buradan hareketle ergenlerle iletişim için ailelere düşen görevler şu şekildedir:

• Ebeveynler öncelikle bu dönemi yaşayan çocuklarının; esprileri, yaklaşımları ve beklentileri gibi birçok davranışlarını çok iyi anlamalıdır.
• Asla kendi dönemleriyle kıyaslama yapmamalıdır. Unutulmamalıdır ki her dönem kendi dinamiği ile var olur ve değişkendir.
• Ergen çocuğa eleştirel değil anlayışlı bir tutumla yaklaşılmalıdır.
• Anne baba olarak ortak bir dil ve tutum sergilenmelidir.
• Aşırı korumacı ve baskıcı bir tavır kullanılmamalıdır.
• Çocuk artık birey olma yolunda ilerlediği için iyi bir iletişim kurulmalı ve çok iyi bir dinleyici olunmalıdır.
• Başkalarının yanında ergen çocuğun davranışları eleştirilmemelidir.
• Aile içi kararlarda söz almasına izin verilmelidir. Bu sayede sorumluluk alması sağlanabilir.
• Birlikte sohbet edilme zamanları çoğaltılmalıdır.
• Çocuğu anlamaya çalışılmalı ve önemsendiği belli edilmelidir.
• Gelecek planları ve hayat görüşü hakkında fikirleri dinlenmeli ve dikkate alınmalıdır.
• Arkadaşları ve onların aileleri tanınarak birlikte sosyalleşilen ortak planlar yapılmalıdır.
• Kuralları olan düzenli bir planda özgür olmasına olanak sağlanmalıdır.
• Sinirli ve öfkeli anlarda tartışılmamalı sakinleşmesi beklenmelidir.
• Çözülemeyen durumlarda ise profesyonel destek alınmalıdır.

Ergenle İletişim İçin Ne zaman Yardım Alınmalı?

Anne babalar bazen ergen dönemdeki çocukla iletişim kurmakta zorluk çekebilirler. Bu süreçte şu şekilde sorunlar yaşanırsa;

• Çocuk yanlış arkadaş ve arkadaş gurupları ile zaman geçiriyorsa
• Derslerine olan ilgisinde azalma ve başarı düşüşü yaşıyorsa
• Okula gitmek istemiyor veya kaçıyorsa
• Konuşmayan ve içine kapanık depresif bir ruh hali sergiliyorsa
• Hiçbir durumdan zevk almıyorsa ve belirgin bir mutsuzluk yaşıyorsa
• Sinir ve öfke nöbetleri geçiriyorsa
• Zararlı madde kullanımı varsa
• Sosyal ortamlara girmekte zorluk çekiyorsa
• Sınavlarda ve derslerde başarısız olmaktan aşırı kaygı duyuyorsa
• Ekran bağımlılığı gözlemleniyorsa
• Dikkat eksikliğinde artış varsa
• Ebeveynleri ve çevresi ile sürekli çatışma halindeyse mutlaka uzman desteği alınmasında yarar vardır.

Dilerseniz bu konu ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.