Fitik Asit Nedir?
Fitat olarak da bilinen fitik, bitki tohumlarında yer alan bir bileşiktir. Doğal olarak meyve ve sebzelerde bulunan bir organik asittir. Özellikle tahıllar, baklagiller, fındık, badem ve tohumlar gibi bitkisel bazlı gıdalarda yüksek miktarda bulunmaktadır. Çinko, kalsiyum, bakır, demir gibi önemli minerallerin emilimini engeller. Bu nedenle anti besin maddesi olarak da bilinmektedir. Bazı insanlar, özellikle bitkisel bazlı beslenenler, fitik asit içeriği yüksek olan gıdaları tüketirken bu minerallerin emilimini artırmak için fitik asidi azaltmaya yönelik yöntemler kullanabilirler.
Fitik Asit Ne İşe Yarar?
Fitik asit, bitkilerde doğal olarak bulunan bir bileşiktir ve çeşitli işlevlere sahiptir. Antioksidan özelliklere sahiptir. Bu nedenle cilt üzerine faydaları bulunmaktadır. Oksidatif stresi azaltır. Kolon kanseri olmak üzere farklı kanserlerin oluşmasına engel olabilmektedir.
Hangi Besinlerde Bulunur?
Özellikle tahıllar, baklagiller, tohumlar ve kuruyemişler gibi bitkisel bazlı gıdalarda bulunmaktadır. Bu besinlerden bazıları şu şekildedir:
- Bezelye
- Nohut
- Mercimek
- Fasulye
- Fıstık
- Keten tohumu
- Susam
- Soya fasulyesi
- Arpa
- Mısır
- Çavdar
- Yulaf
- Buğday tohumu
- Kaju fıstığı
- Fındık
- Badem
- Ceviz
- Ayçiçeği küspesi
Besinlerdeki Fitik Asit Oranı Nedir?
Besinlerdeki miktarı, besin türüne, çeşidine, yetişme koşullarına ve işleme yöntemlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
- Buğday: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Arpa: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Yulaf: Yaklaşık %0.4-1.3 fıtik asit içerir.
- Mısır: Yaklaşık %1-3 fıtik asit içerir.
- Pirinç: Yaklaşık %0.1-0.6 fıtik asit içerir.
- Nohut: Yaklaşık %1-3 fıtik asit içerir.
- Fasulye: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Mercimek: Yaklaşık %0.6-1.2 fıtik asit içerir.
- Bezelye: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Ayçiçeği: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Susam: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Kabak çekirdeği: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Leken tohumu: Yaklaşık %4-6 fıtik asit içerir.
- Badem: Yaklaşık %1-2 fıtik asit içerir.
- Fındık: Yaklaşık %0.4-1.1 fıtik asit içerir.
- Ceviz: Yaklaşık %0.4-1.3 fıtik asit içerir.
Fitik Asit Ne Kadar Tüketilebilir?
Genellikle mümkün olduğu kadar azaltılması tavsiye edilmektedir. Ancak net olarak günlük ne kadar tüketilmesi gerektiği ile ilgili kesin bir oran bulunmamaktadır.
Zararları Var Mıdır?
Mineral iyonlarıyla bağlanarak minerallerin emilimini azaltabilir. Özellikle demir, çinko, kalsiyum ve magnezyum gibi önemli minerallerin vücut tarafından emilimi engellenebilir. Bu durum, uzun süreli ve yüksek miktarda fıtik asit içeren besinlerin tüketimiyle mineral eksikliklerine yol açabilmektedir.
bağırsak geçişini yavaşlatabilir ve mineral taşınabilirliğini azaltabilir. Bu durum, sindirim sistemi sorunlarına, bağırsak hareketliliğinin azalmasına ve kabızlığa yol açar.
