Lejyoner hastalığı, legionella ismindeki bakterinin yol açtığı ciddi bir akciğer enfeksiyonudur. Hastalık ilk defa 1976 yılında Amerikan lejyonerlerinin yer aldığı bir toplantıda salgın haline geldi. Bilim insanları, 29 kişinin ölümüne neden olan bu salgından 6 ay sonra 1977'de hastalığın tanımını yaptılar. Peki, lejyoner hastalığı neden olur? Nasıl bulaşır? Detaylar yazımızda.
Lejyoner hastalığı, legionella pneumophila adındaki bakterinin yol açtığı nadir görülen ancak ciddi seyirli bir akciğer enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık; klima, jakuzili havuz, havalandırma sistemleri gibi yerlerden solunum yolu ile bulaşır. Bakteri çoğunlukla oteller, hastaneler ya da ofisler gibi sosyal ve kalabalık yerlerde bulunur. Lejyonella virüsüne ev ortamında yakalanma olasılığı yok denecek kadar azdır.
Legionella hastalığı belirtileri, genel olarak ilgili bakteriye maruz kaldıktan 2 -10 gün sonra ortaya çıkar. Hastalık diğer zatürre türlerine benzer belirtiler gösterir. Yaygın olarak şu semptomlara neden olur:
Bazı vakalarda ilk başlarda yalnızca kas ağrıları ve hafif bir baş ağrısı bulunur. Ancak diğer belirtiler 1-2 gün sonra görülmeye başlar. Belirtiler şiddetlendikçe ateş yükselir, kas ağrıları kötüleşir ve hastada titreme meydana gelir. Kötüye giden belirtilerin ilk görülmesinden sonraki ikinci veya üçüncü günde, şu semptomlar eklenebilir:
Lejyoner hastalığı ilk etapta akciğerleri etkilese de, diğer doku ve organlarda da bazı sorunlara neden olabilir. Yara enfeksiyonları veya kalp gibi organlar etkilenebilir. Ayrıca pontiak ateşi de denilen ve hafif seyreden lejyoner hastalığı şekli, ateş, titreme, baş ağrısı ve kas ağrısı gibi daha semptomlarla yaşanabilir. Bu türü akciğerleri etkilemez ve belirtileri çoğunlukla 2-5 gün içinde geçer.
Hastalığa sebep olan bakteri legionella çoğunlukla göller, nehirler ve akarsular dahil tatlı su ortamlarında yer alır. Legionella yanı ısra toprakta da bulunabilir, ancak çoğu insana topraktan bakteri bulaşmaz. Hastalığın klima gibi ev tesisat sistemlerinden bulaşması mümkün olsa da, birçok salgın otel gibi toplu ve büyük binalarda gelişir. Bu yerlerin karmaşık dağıtım sistemleri bakterilerin kolaylıkla çoğalıp yayılmasını mümkün kılar.
Hastalığa neden olan bakteri Ilık suda kolaylıkla çoğalabildiği için genellikle bir binanın kirlenmiş su dağıtım sistemi ile yayılır. Ancak hastalık havada asılı kalan su damlacıklarının solunması sonucu insanlara bulaşır. Bakteri su buharı gibi küçük su damlacıklarının içine yerleşecek kadar küçük bir yapıdadır. Kirlenmiş suların olduğu sauna, hamam ya da kaplıca havuzu gibi sıcak sulardan yayılan buhar damlacıklarının solunması bakterinin akciğerlere ulaşmasını sağlar. Çok nadir bakteri ile kontamine olan suların içilmesi neticesinde soluk borusuna kaçması esnasında da bulaşabilir. Kişiler arası bulaşan bir hastalık değildir. Gerekli bakımı yapılmadığında lejyonella için temel üreme yerleri şunlardır:
Lejyonella bakterisine maruz kalan her bireyde hastalık oluşmaz. Şu durumlarda enfeksiyon geliştirme ihtimali daha fazladır:
Lejyoner hastalığı bazı hayatı tehdit edici komplikasyonlara yol açabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
Lejyoner hastalığı diğer pnömoni türleri ile benzer biçimde teşhis edilir. Hastalığın varlığından şüphe edildiği zaman hızlı bir şekilde idrarda legionella antijenlerine bakılır. Yanı sıra tanıyı kesinleştirmek adına bazı test ve görüntülemelerde kullanılabilir. Bunlardan bazıları:
Lejyoner hastalığı teşhis edilen hastalar genellikle hastanede takip ve tedavi edilir. Hastanede yatarak alınan tedavi şunları içerebilir:
Hasta iyileşme yolundayda evde ağız yoluyla antibiyotik verilerek tedaviye devam edebilir. Antibiyotik toplamda 1-3 hafta verilir. Çoğu kişi tedavi sonucu tam olarak iyileşir fakat belirtilerin tamamen yok olması birkaç hafta sürebilir.
