Günlük hayatta karşılaştığımız çoğu durumda bazı duygularla başa çıkarız. Stres, korku, hayal kırıklıkları gibi durumlar öfke duygusuna neden olabilmektedir. Kişi öfke belirtilerini kontrol edemediği durumlar öfke kontrol bozukluğu olarak adlandırılmaktadır. Detaylar yazımızda.
Günlük hayat içerisinde birçok durum ve duyguyla karşılaşırız. Bu durumlar arasında stres, korku, hayal kırıklıkları, çaresizlik gibi durumlar öfke duygusuna neden olabilmektedir. İstenilene ulaşamama, engellenme, beklentilerin karşılanmaması, yetersiz hissetme, yalnızlık, saygısızlıklara maruz kalma gibi durumlardan sonra kişide öfke duygusu meydana gelebilmektedir. Tehditlere karşı doğal ve içgüdüsel bir duygudur.
Kişinin öfkelendiği durumlarda sergilediği saldırgan davranışlar, çevresiyle anlaşamaması, genellikle kızgın hissetmesi, kin gütmesi, intikam alma düşüncesi öfke kontrol bozukluğunun belirtileri olarak görülebilmektedir.
Stres, aile sorunları, zayıf iletişim becerileri, finansal sorunlar, depresyon, sevilen birinin kaybedilmesi, depresyon, madde veya alkol kullanımı öfke kontrol bozukluğuna neden olabilmektedir.
Öfke kontrol bozukluğu, kişinin öfke belirtilerini kontrol edemez hale gelmesidir. Bu belirtiler kontrol edilemez hale geldiğinde ve tehlikeli davranış, durumlar geliştiğinde öfke kontrol bozukluğundan söz edilir.
Belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
Kişi bu belirtileri gözlemlediğinde öfke kontrolünü sağlayabilmek adına bir uzmandan yardım alması önerilmektedir. Kişiden kişiye göre öfke durumunda gösterilen davranışlar farklılık gösterebilmektedir. Genellikle 3 yoldan ifade edilmektedir. İçe yönelmiş, dışa yönelmiş ve pasif öfkedir.
İçe yönelmiş öfke, kişinin kendisine yönelttiği öfkedir. Kendisini suçlamayı, kendisi hakkında olumsuz konuşmayı içermektedir.
Dışa yönelmiş öfke, genellikle bağırma, küfretme, bir şeyleri kırma, fiziksel ya da sözlü tacizde bulunmayı içermektedir.
Pasif öfke, kişi memnun olmadığı durumları göstermek için dolaylı ya da gizli yollar kullanmaktadır. Bu durumlar arasında kişinin alaycı olması, kaba sözler söylemesi, somurtması ya da sessiz kalması örnek verilebilmektedir.
Öfke nöbeti belirtileri ise şu şekildedir:
Kontrol edilemeyen öfke çocuklarda da görülebilir. 2 yaşına gelen çocuklarda çoğunlukla öfke nöbetleriyle karşılaşılmaktadır. Yürümeye başlayan, dil gelişimi hızlanan, tek başına hareket edebilen çocuklar yeni deneyimler kazanmaktadır. Bu durumda bazı çocuklarda istediklerini yapamadıkları durumlardan dolayı hayal kırıklığı yaşayabilirler. Çocukların fiziksel ihtiyaçları karşılanmadığı durumlarda da öfke görülebilmektedir.
Öncelikle öfkeye neden olan durum belirlenmelidir. Bu durumun belirlenmesi problemin çözümü için önemlidir. Nefes ve gevşeme egzersizleri etkili bir yöntemdir. Bunun yanı sıra sportif aktiviteler de çocukların sakinleşmeleri ve enerjilerini sağlıklı bir şekilde atmalarına yardımcı olabilmektedir. Doğru ebeveyn tutumu önemlidir. Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemelidir. Gerekli durumlarda bir uzmandan yardım alınmalıdır.
