Pulmoner fibrozis, akciğer dokusunda sertleşme ve kalınlaşmaya neden olan nadir bir hastalıktır. Akciğerlerdeki bu skar gelişimlerden dolayı fonksiyon kaybı yaşanır. Yeteri kadar oksijen alamayan vücutta nefes darlığı veya farklı ciddi problemler meydana gelebilir. Dünya üzerinde yılda ortalama 50.000 kişide görülebilen pulmoner fibrozis ile ilgili tüm detaylar yazımızda.
Pulmoner fibrozis, akciğerlerdeki alveollerin (hava kesecikleri) duvarlarının sertleşerek kalınlaşması sonucu yara gelişmesine neden olan bir hastalıktır. Nadir görülen bu rahatsızlık akciğerlerin fonksiyonlarını eskisi gibi yerine getirememesine neden olur. Bu durum kan ile hava arasındaki gaz iletişimini zorlaştırır. Dolayısıyla vücuttaki dokuların oksijen ihtiyacı karşılanamaz. Yeterli oksijeni vücuduna alamayan hasta zaman içinde solunum yetmezliği ve kalp hastalığı gibi problemler ile karşılaşabilir. Yapılan araştırmalar hastalığın genetik faktörler, solunan bir takım kimyasallar, tütün kullanımı ve enfeksiyon hastalıkları gibi nedenlerden dolayı gelişebileceğini göstermiştir.
Hastalık ilk dönemlerinde herhangi bir sorun oluşturmadan ilerler. Hastalık geliştiği zaman ise ilk belirti genellikle nefes darlığıdır. Bunun haricinde görülen diğer belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir:
Hastalığın genellikle yaşlı bireylerde görülmesi yaşlılık ve hareketsiz yaşamdan dolayı kaynaklanabilir. Fakat pulmoner fibrozis teşhisi konulması için akciğerlerde oluşan değişimin takibi oldukça önemlidir. Hastalık belirtileri başlarda hafif seyirli olup daha sonra şiddetlenebilir.
Pulmoner fibrozisin tam olarak nedeni bilinmez. Ancak bu rahatsızlık, bazı hastalıklardan veya etkenlerden dolayı meydana gelebilir. Bu nedenler ise şu şekilde sıralanabilir:
Pulmoner fibrozis ve diğer akciğer hastalıklarının teşhisi detaylı bir fizik muayene ve test yapılarak konulabilir. Hastalığın teşhisi için kullanılan testler ise şu şekildedir:
Akciğer röntgeni: Akciğerlerin genel durumu hakkında bilgi alınır. Benzer belirtiler bulunan diğer akciğer hastalıklarının olup olmadığı saptanır.
Kan testleri: Alerjik veya çevresel etkenlerden şüphe edilirse tam kan sayımı istenilebilir.
Arteriyel kan gazı: Bu test ile kandaki karbondioksit ve oksijen miktara bakılarak kandaki asit seviyesi ölçülür.
Solunum Fonksiyon Testi (PFT): Spirometre kullanılarak akciğerler tarafından kullanılan havanın miktarı ölçülür.
Bilgisayarlı Tomografi (CT): Akciğerler röntgenden daha detaylı bir şekilde görüntülenebilir.
Bronkoskopi: Ucunda kamera bulunan bir cihaz ile akciğerlerin görüntülenmesidir. Bu esnada akciğerden örnekler alınabilir. Amacı benzer bulguları olan diğer hastalıkların bertaraf edilmesidir.
Cerrahi biyopsi: Kamera ile yapılan göğüs cerrahi yöntemi ile akciğerlerden parça alınır. Parça patolog tarafından incelenir.
Hastalık; nedenine, semptomların şiddetine, fizyolojik bozukluğa ve diğer etkenlere göre farklılık gösterebilir. Şuan için hastalığı tedavi edebilecek kesin bir yöntem bulunmaz. Ancak yapılan bazı tedavi uygulamaları hastalığın seyrini yavaşlatarak bireyin yaşam kalitesini yükseltebilir. Pulmoner fibrozis tedavisi için kullanılabilecek yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
