Bebeklerin özel anlarından biride süt dişlerinin çıkmasıdır. Bu dişler geçici olsa da ileri yaşlardaki diş sağlığı için önemli görevleri bulunur. Bu yüzden bebeklerin ve çocukların süt dişlerinin bakımı özenle yapılmalı ve tedavi gerekiyorsa aksatılmamalıdır. Peki, süt dişleri neden önemlidir? Detaylar yazımızda.
Bebek doğduktan sonra 6.aydan itibaren çıkmaya başlayıp 30-36. aylarda sürmesi tamamlanan dişlere, süt dişi ya da bebeklik dişleri denir. İlk çıkan süt dişleri 2 adet alt ön keser diştir. Bu dişler 6 yaşından itibaren sırasıyla çıkmaya ve yerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. Bu karışık dişlenme süreci ortalama 12 yaşına kadar sürer. Bu sürecin zamanı çocuğa göre 6 ay öncesi veya sonrası şeklinde değişebilir. Süt dişleri tamamlanan bir çocuğun üst çenede 10 adet, alt çenede 10 adet olmak üzere 20 dişi bulunur.
Süt dişleri çıkarken damakları yararak gelir. Dolayısıyla hayata yeni yeni alışmaya başlayan bir bebek için kolay bir süreç değildir. Bu yüzden diş sürme döneminde ebeveynleri ve bebeği uykusuz bırakacak bazı zorluklar yaşanabilir. Bu dönemde bebeklerde görülen belirtilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Bu süreçte bebeğin diş etlerine temiz bir parça buzla masaj yapılması veya soğuk diş kaşıma halkaları verilmesi rahatlatıcı olabilir.
Süt dişleri veya birincil dişler daimi dişlerden belirgin şekilde daha küçük yapıda ve beyaz renklidir. Kalıcı dişlerle karşılaştırıldığında, süt dişlerinin köklerinin rahat dökülebilmeleri için daha kısa ve ince oluğu görülür. Süt dişlerinin daha beyaz olmasının sebebi ise süt dişi minesinin kalıcı diş minesine nazaran daha ince olmasıdır. Bu yüzden kalıcı dişler daha sarı görünür. Ayrıca süt dişlerinde, daimi dişlerde bulunan ve mamelon adı verilen kesici dişlerin ucundaki çıkıntılar bulunmaz.
Süt dişleri geçici dişler olsa bile, ağız içinde önemli bir sole sahiptir. İlk olarak çocuğun çiğnemesine ve düzgün konuşmasına yardımcı olur. Bu yüzden bu dişlerin erken kaybı çocuğun yemesinden konuşmasına kadar olumsuz bir etkiye neden olur. Çocukların bütün süt dişlerinin değişmesi 13-14 yaşa değin devam edebilir. Süt dişin yerinde olmaması, alttan gelen dişin zamanından önce veya yanlış bir pozisyonda çıkmasına yol açabilir. Ayrıca bir süt dişin dahi kaybı alttan gelen dişlerde yer darlığına ve ileride diş sıkışmalarına sebep olabilir.
Süt dişlerinde oluşan çürükle mutlaka tedavi edilmelidir. Çünkü süt dişler ileri süreçte yerine gelecek olan daimi dişlere rehberlik eder. Bu yüzden çürüyerek erken çekilmesi çocukta diş problemlerine yol açabilir. Süt dişleri için aynı kalıcı dişlerde yapıldığı gibi çürüğün derinliğine göre bir tedavi uygulanır. Bu tedaviler dolgu veya kanal tedavisidir. Buradaki amaç süt dişin düşme yaşı gelene kadar sağlıklı bir biçimde ağızda kalmasıdır. Çürüyen ve bu yüzden çekilmesi gereken bir süt dişinin yerine ise mutlaka bir yer tutucu konulmalıdır. Çürüyen bir süt dişi enfeksiyona çok açıktır ve diğer dişlerin de çürümesine yol açabilir.
Çocuklar ve bebekler kendi dişlerine bakamazlar, bu nedenle bu işi en doğru şekilde ebeveynlerin yapması gerekir. Bu anlamda bebeklerin dişlerinin ve diş etlerinin her yemek sonrası temiz bir ıslak bez veya gazlı bez ile silinmesi gerekir. Bebek yürümeye başladığında ise diş bakımını takip ederek gerekli yerlerde fırçalamayı ebeveyn yapmalıdır. Bebeklere tatlı bir sıvıya batırılmış emzik verilmemelidir. Süt, mama gibi besinleri içerken uyumasına izin verilmemelidir. Çocukta süt dişlerin bakımı iyi yapılır ve sağlıklı kalırsa bu onun daimi dişlerinin de sağlıklı olacağına işaret eder. Bu yüzden doğru bir bakım çocuğa küçük yaştan itibaren öğretilmeli ve uygulanmalıdır.
